Flor, diş sağlığımızda gerçekten çok önemli bir yere sahiptir. Dişimizin yapısı içinde yeterli yoğunlukta yer alabilirse dişin sert dokularının asitler karşısında direncini artırır. Yani mikrobiyal dental plak faaliyet gösterse de üretilen asit, florla güçlenmiş dişlerimizde kolay kolay çürük yapamaz, sert dokuları eritemez. Özellikle içme suyuna ve diş macununa flor katılması, çocuklar arasında çürükleri önlediği gibi dişlerin gelişimine için de yararlıdır. Flor, mine yapısının içerisine girer ve sürekli koruma sağlar.
Flor ucuz, güvenilir ve etkili olmasına rağmen insanların çok azı
florlu su içmektedir. Okullarda içme suyu şebekesinin florlanması gerekli ve
önemli bir uygulamadır. Buna ek olarak, florlu su içemeyen her yaştaki kişi, diş
hekimi ya da doktor reçetesiyle elde edebileceği flor damlaları ya da tabletleri
kullanarak yarar sağlayabilir.
Büyük yaştaki çocuklar, ergenler ve erişkinler diş çürümesine en
duyarlı olanlardır. Bunlar için, diş hekimi tarafından uygulanacak flor tedavisi
kadar, florlu ağız çalkalama suları (diş suyu) da yararlı olabilir.
Peki flor tabletleri alarak bu sorunu çözebilir miyiz? Ne yazık ki, o kadar kolay değil. Flor, iki ucu keskin bir bıçak gibidir. Eser miktarda ve zamanında -yani dişlerin oluşum aşamasında- alınmadığında dişlerin yapısına girmeleri o kadar kolay değildir. Ayrıca fazla alındığında zehirlenmelere neden olabilir. Diş hekimliğinde flor iki şekilde kullanılır:
1. Sistemik olarak ağızdan alınarak,
2. Topikal yani diş yüzeyine sürülerek.
Yukarıda da belirttiğimiz gibi yeterli flor alımı bebeklerde 6. ayda başlayarak 16 yaşına kadar devam etmelidir ki dişlerimizin yapısında yerini alıp çürüğe karşı gerekli direnci gösterebilsin. Bu Yaştan sonra yutularak alınacak flor dişimizin çürüğe karşı direnç göstermesinde çok etkili olamaz 16 yaşından sonra sadece topikal, yüzeysel olarak dişe sürülerek uygulamalarla dişe flor verilebilir.
Flor çoğu mineral gibi besinlerle alınır. En çok da içme suyu ile vücuda girmesi beklenir. Doğal olarak flor oranı düşük suların olduğu bölgelerde ise çeşitli takviyelerle gerekli flor alımı sağlanır. Gelişmiş ülkelerde bu sorun suların florlanması ile çözülmektedir. Çeşitli teknik donanım isteyen bu uygulama ülkemizde yapılamamaktadır. Dolayısıyla içme suyundan beklenen flor alınamaz. Hacettepe Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi'nin yaptığı bir araştırmayla şehirlerimizin flor haritası çıkarılmıştır. Isparta ve Kars yöresi hariç, diğer illerimizin flor fakiri olduğu belirlenmiştir.
Sularımız florlanmadığına göre kişisel bazı önlemler almamız gerekir. Bu
yazıları okuyacak ve anlayacak yaşa gelmişseniz sizin için sistemik flor alımı
geçmiş demektir, ama çocuklarınız için çok şey yapabilirsiniz.
Bir diş hekimine gidip bulunduğunuz bölgenin flor durumuna göre, çocuğunuz için
flor tableti dozu ayarlamasını sağlayabilirsiniz. (Düzenli olarak kullanmak
şartı ile.)
6 ayda bir çocuğunuzun dişlerine topikal olarak (sadece dişlerin üstüne sürülüp
bir süre beklenerek) flor uygulaması yaptırabilirsiniz. Topikal flor
uygulamasını kendi dişlerinize de yaptırabilirsiniz.
Florlu gargaraları sürekli ve düzenli olarak kullanabilirsiniz. Bunlardaki flor
oranı çok düşüktür. Faydasını ancak çok uzun süreli kullanımlarda görürsünüz.
Florlu diş macunları ile etkili ve sürekli bir temizlik yapabilirsiniz. Diş
macunundan alınan flor da ancak çok uzun ve düzenli kullanımla etkili olur.
Çocuklarda diş macununu yutma riskine karşı daha az flor içeren çocuk macunları
kullanın. Yetişkin macunlarındaki fazla flor sürekli yutulduğunda çocuklarda
flor zehirlenmesine neden olur.
En ideal sistemik flor kaynağı içme suyudur. Ülkemizde içme suları
florlanmadığı için kendi suyunuzu kendiniz florlayabilirsiniz. Türkiye'de içme
suyu olarak kullanılan su çok yumuşaktır. Bu yüzden flor oranı etikette
belirtilmiş maden sularını normal içme suyunuza karıştırarak kullanabilirsiniz.
İlk günler l'e 3 oranında karıştırın sertliğe alıştıkça bire bir oranında
karıştırarak özellikle çocukların bu suyu tüketmesini sağlayın. Bu şekilde su
içmeye alışmışsa flor tableti kullanmasına gerek kalmaz. Sadece hekiminizin
belirleyeceği aralıklarla topikal flor uygulatırsanız dişlere gerekli floru
vermiş olursunuz.
Florürün Yararları ve Kullanımı
Ø Florid dişlerinizdeki minenin sertleşmesine yardımcı
olur.
Ø İçtiğiniz sudaki florid asid etkisine karşı
dişlerinizin dayanıklılığını arttırır.
Ø Florid diş çürümesinin yavaşlamasına yardımcı olur.
Ø Hamilelerde ve 6. aya kadar çocuklarda floridli
tabletler kesinlikle kullanılmamalıdır.
Ø Üç yaş ve öncesi çocuklarda sadece yüksek risk
grubundakiler günde 0.25 mg florid tableti
kullanılmalıdır.
Ø Üç yaş üzeri çocuklarda içme suyundaki florid
miktarı : 0.3 ppm den az ise günde 0.25 mg florid tableti kullanılmalıdır.
Ø Üç yaş üzeri çocuklarda yüksek risk grubundakiler
günde 0.50 mg florid tableti
kullanılmalıdır.
Ø Yetişkinlerde floridli tabletlerin
kullanılmasına gerek yoktur.